Wat is smart farming? Martin Scholten, algemeen directeur van de Animal Sciences Group aan de Wageningen University & Research, vertelt er meer over.
Martin Scholten
Algemeen Directeur Animal Sciences Group Wageningen University & Research
Smart Farming is de naam voor technologische innovaties en de data die daaruit voortkomt, waarmee het leven van dieren én mensen aangenamer wordt. Martin Scholten, algemeen directeur van de Animal Sciences Group aan de Wageningen University & Research, vertelt er meer over. “Met Smart Farming kunnen we onze toppositie in de landbouw handhaven én inspelen op maatschappelijke eisen en wensen.”
“Bij de productie van voedsel zijn we gebonden aan grenzen qua grondstoffen, ruimte en eisen aan de veiligheid van voedselproductie. Wil je duurzaam produceren, dan moet dat op een slimme manier. Slim omgaan met grondstoffen, geen verliezen en zo gezond mogelijk.” Nederland behoort tot de wereldtop qua voedselproductie.
We produceren per hectare vier keer zoveel aan voedselproducten als het gemiddelde in Europa. We horen ook bij de top als het gaat om dierenwelzijn, diergezondheid, reductie van antibiotica en met het verminderen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Maar zo langzamerhand bereikt Nederland de grenzen van het mogelijke, tenzij we doorpakken met nieuwe, fijne technologie.”
Vergroten dierenwelzijn
In de landbouw bestaan al allerlei technologieën om scherpe waarnemingen te doen en deze gegevens te gebruiken voor maatwerk management. Deze technieken worden steeds verfijnder, zo zijn dieren al 24/7 te monitoren via sensoren. Daarmee kan ‘gemeten’ worden of een dier ziek is, zich prettig voelt of voldoende eet en drinkt.
Dit helpt om het dierenwelzijn te vergroten op een voor de boer efficiënte wijze. Problemen zoals een mogelijk ziek dier wordt eerder onderkend, daardoor kan sneller actie worden ondernomen.” Scholten vertelt dat er zelfs op microniveau bemest kan worden op het land. “Smart Farming is nog slimmer boeren met microsensorica en microrobotica”.
Optimale conditie
Automatische melksystemen, waarbij de koe zelf bepaalt of zij gemolken wil worden, bestaan al enige tijd. Ook met telemetrie kan op afstand nuttige informatie gemeten worden. “Bij een dier kan bijvoorbeeld stress vastgesteld worden omdat het stresshormoon dan hoog is. Telemetrie zorgt voor secure waarnemingen.”
Smart Farming zorgt volgens Scholten voor gezondere dieren. “Dieren zijn gezonder en leveren dus betere melk en beter vlees omdat ze in optimale conditie verkeren. Gezonde dieren hebben geen antibiotica nodig. Als een dier ziek is, dan hoeft de dierenarts niet meer naar de stal te komen en alle dieren preventief te behandelen, maar is er micro medicatie voor dat ene zieke dier.”
Landschapspijn
Smart Farming heeft niet alleen voordelen voor de dieren en de boer. Nieuwe technologieën maken het mogelijk om beter in te spelen op de eisen en verwachtingen uit de samenleving. “We eisen veel van de landbouw omdat we nogal kritisch zijn op onze manier van voedselproductie.
Telemetrie kan op afstand nuttige informatie meten.
We zien ook dat boeren graag een bijdrage leveren aan de kwaliteit van het Nederlandse landschap. We willen biodiversiteit en niet alleen maar strakke akkers en weides. Daaraan kan Smart Farming een hele grote bijdrage leveren.
Vroeger moest een weiland wel recht en strak zijn omdat de landbouwmachines groot en grof waren, maar de roep om een ecologischer landschap waar weidevogels willen vertoeven is sterk. De weidevogelstand gedijt bij een gevarieerde weide met hoogtes, laagtes, natte en droge plekken. Die heterogeniteit van een weide is met de nieuwe technologieën veel beter te managen. Denk aan de robotgrasmaaier die bepaalde plekken hoger of lager kan maaien, daarmee wordt de biodiversiteit groter en het landschap weer mooier.”
Slimme koeien
Koeien spelen daar ook een belangrijke rol in, want door hen met een radiografisch signaal te ‘geleiden’ naar bepaalde delen van het weiland, creëer je een heterogeen patroon van beweiding. “De boer kan met een drone eerst vaststellen welk stuk weiland het meest voedselrijke gras biedt en de koeien daar laten grazen. We hebben getest hoe lang het duurde voordat de koeien dat snapten. Er was gerekend op drie dagen, maar binnen vijf uur begrepen ze wat de bedoeling was.”
Scholten merkt op dat men graag wil dat boeren de akkerranden vrijgeven om voor biodiversiteit te zorgen. “Dat kan slimmer. Met de huidige mogelijkheden om het land op microschaal te bewerken krijgt het hele akkergebied een grotere natuurwaarde. Geen monocultuur meer, maar verschillende gewassen door elkaar is geen probleem meer met slimme plant- en oogsttechnieken. Dat zorgt ook voor een grotere biodiversiteit.”
Nog niet iedereen is klaar voor Smart Farming
“Smart Farming komt nu wel in een versnelling omdat high tech de landbouw heeft ‘ontdekt’ als markt. Wageningen University & Research kijkt uiteraard ook verder dan de gangbare praktijk en alles heeft een technology readyness level. De melkmachine bijvoorbeeld staat op level 9; dat is al een gevestigde technologie. Een gemengde teelt of gerichte begrazing zitten pas op level 1 of 2. Die technologieën zitten nog in de beginfase.
Ik verwacht dat de ontwikkelingen in de landbouw snel zullen gaan. High tech in de zorgsector is al onmisbaar, daar omarmen we het en moeten we er niet aan denken om niet de beste zorg die mogelijk is te krijgen. Ook in het dagelijks leven kunnen we niet zonder, denk aan onze smart-televisies en smartphones.
Helaas wordt high tech in de landbouw nog niet zo gemakkelijk geaccepteerd. Ik merk soms dat er vrees is dat we door de inzet van technologie dieren als ‘dingen’ gaan zien. Het tegendeel is echter het geval; door superieure volgsystemen ‘verstaan’ we dieren beter en kunnen we veel meer maatwerk leveren in de dierverzorging en hun welzijn.”
Ambitie
“De ambitie is om vóór 2024 de grote slag gemaakt te hebben in Smart Farming. Als dat lukt, kunnen we onze economische toppositie én het maatschappelijk draagvlak voor de landbouw in ons land behouden en versterken.
