We willen meer mensen voeden en zuiniger omgaan met onze aarde. In de voedselverwerkende industrie liggen hiervoor genoeg kansen, stelt Jos de Boer, directeur van Food Tech Brainport. “Bijvoorbeeld milde conservering en slim gebruik van reststromen kunnen verspilling tegengaan én hogere voedingswaarden bieden.”
Jos de Boer
Directeur Food Tech Brainport
We leven in een tijd waar consumenten niet langer accepteren dat een derde van de voedselproductie wordt weggegooid. Waardoor voeding een onnodig hoge CO2-voetafdruk heeft en onnodig veel kostbare ruimte en grondstoffen in beslag neemt, stelt De Boer. Tegelijkertijd zijn mensen op zoek naar gezondere voeding waar ze de herkomst van weten en die het liefst zo lokaal mogelijk wordt geproduceerd. “Ketens zullen steeds transparanter moeten worden. Mensen willen nergens vraagtekens bij hoeven zetten en accepteren het bijvoorbeeld ook niet als er onnodig veel bespoten is.”
Opkomende trends als indoorfarming gaan daarbij helpen. Andere trends zijn: snelle, gezonde en betaalbare gemaksvoeding en ambachtelijk geproduceerde producten zoals je bij koffie, bier, wijn en kaas ziet.”
Hoge druk
Deze ontwikkelingen dagen de voedselverwerkende industrie uit om slimme oplossingen te ontwikkelen. Zoals het langer houdbaar maken van producten, rest- en zijstromen beter te benutten en de voedingswaarde te verhogen. Terwijl de energieconsumptie van procestechnologieën wordt verminderd. Een levensmiddelentechnologie als milde conservering helpt hierbij. Door voeding onder hele hoge druk te zetten wordt de houdbaarheid verlengd en blijven nutriënten, smaak en geur behouden. De Boer: “Zo kun je sinaasappelsap maandenlang ‘vers’ bewaren, waardoor er in de keten veel minder weggegooid hoeft te worden.”
Ook milde scheidingstechnieken bieden veel mogelijkheden, vervolgt De Boer. Hieronder vallen membraantechnologieën om inhoudsstoffen te scheiden. Denk aan paprika’s en wortelen die niet geschikt zijn voor verkoop in de supermarkt, die een andere bestemming krijgen. Bijvoorbeeld als sap, puree, voedingsvezel of eiwit. “Het doel is om grondstoffen om te zetten in ingrediënten voor menselijke consumptie. Pas daarna voor diervoeding.”
Soms hoeven daar geen hoogtechnologische toepassingen bij aan te pas te komen, want winst is ook te behalen door ‘simpelweg’ beter te kijken naar hoe reststromen hoogwaardig zijn te benutten. De Boer noemt het voorbeeld van de voetjes van oesterzwammen. Deze werden voorheen weggegooid, maar tegenwoordig gebruikt wordt als halffabricaat in bijvoorbeeld vegetarische burgers en saté. “Daarmee hebben de voetjes een gelijke waarde gekregen als de rest van de zwam.”
Dertig keer meer
Een overkoepelende trend is de groei in het gebruik van plantaardige in plaats van dierlijke eiwitten. Een onvermijdelijke transitie, meent de Boer. En logisch want met nieuwe fermentatietechnieken kunnen we veel meer eiwitten per hectare produceren. “Denk aan een toename met factor dertig.” Wat een belangrijke bijdrage zal leven aan de groeiende voedselbehoefte.
Dat Nederland op het wereldtoneel een prominente speler in export van voedsel is, betekent dat ons land qua verduurzaming een flinke impact op de wereld kan hebben. Zoals via een klassieke technologie als fermentatie die weer sterk in opkomst is door de stijgende consumptie van tofu. En ook het gebruik van koud plasma voor het ontsmetten en langer houdbaar maken van voedsel heeft potentie.
Wel zit er volgens De Boer een gat tussen wat op universiteiten wordt ontwikkeld en wat in de markt een standaard wordt. Het is belangrijk om op alle kennisniveaus samen te werken en oplossingen gezamenlijk naar de markt te brengen. Met een sluitende businesscase, benadrukt hij. Want marktpartijen hebben wellicht wel het financiële kapitaal, maar vaak niet de menselijke slagkracht of willen geen risico lopen. “Met een sluitende businesscase krijg je de markt mee en profiteert iedereen ervan. Ook de maatschappij.”
Meer lezen over Future of Food?
In onze campagne Future of Food gaan we verder in op de ontwikkelingen en trends in de agri- en foodsector. Lees verder over het thema in een van deze artikelen.
