De kringloop van water als de ‘circle of life’

 Water- en voedselzekerheid en het behoud van natuur en biodiversiteit gaan hand in hand. Jippe Hoogeveen van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties legt uit waarom het behoud hiervan essentieel is voor de toekomst. 

Waarom dienen we slimmer om te gaan met watervoorraden? 

“In principe moet je het niet zien als voorraden, maar als een hydrologische cyclus: de kringloop van water. Grondwater en oppervlaktewater zijn daarbij belangrijke bronnen. Dat fluctueert constant door klimaatverandering, wateroverlast en aanhoudende droogtes. Op veel plaatsen zie je dat de grondwaterspiegel daalt. Het gaat overigens niet alleen over waterkwantiteit, maar ook om waterkwaliteit. Denk daarbij aan hoe stikstof, fosfor en de afspoeling van pesticiden het water beïnvloeden.”  

Waarom is water ook zo belangrijk voor voedselzekerheid? 

“Er zijn drie zaken die belangrijk zijn bij de correlatie tussen water- en voedselzekerheid: de groeiende wereldbevolking, klimaatverandering en welvaart. Als mensen rijker worden, gaan ze over het algemeen meer vlees eten. Voor de productie van een kilo vlees heb je veel meer water nodig (15.000 liter, red.) dan voor bijvoorbeeld een kilo tarwe (1.500 liter, red.).” 

Valt er dus veel te winnen op het gebied van landbouw? 

“Landbouw wordt vaak gezien als de ‘boosdoener’ van de watercrisis omdat het de grootste waterverbruiker is: zeventig procent van al het water voor menselijk gebruik, is bestemd voor irrigatie. Maar vergeet niet dat water ook een andere rol speelt. Vooral in ontwikkelingslanden, als je kleine boeren toegang tot water geeft, kan dat een enorme impuls geven op socio-economisch vlak.”

Wat is de prognose voor de aankomende tien jaar als we niks zouden doen?

“Er zijn acht miljard mensen op deze wereld die water gebruiken en moeten eten. In 2050 zijn dat er zo’n tien miljard. Daarom moeten we enerzijds zuiniger met water omgaan en anderzijds zoeken naar andere waterbronnen. Zo zijn er bijvoorbeeld landen die zeewater ontzilten of rioolwater zuiveren om landbouwgrond te irrigeren.”

Hoe verhouden wetlands zich tot tot schoon drinkwater en voedselzekerheid?  

“Wetlands zijn enorm belangrijk. Ze zuiveren water en vullen grondwater in nabijgelegen gebieden aan. Als er overstromingen zijn, vangen wetlands dat op; ze hebben een soort ‘sponsfunctie.’ Aan de randen van wetlands wordt vaak landbouw bedreven. Ook hebben wetlands een rijke biodiversiteit. Wetlands zijn echter enorm achteruitgegaan. Dat is ook de reden dat het is opgenomen in de UN Decade on Restoration: een oproep vanuit de VN om gedegradeerde ecosystemen samen te herstellen.”