Bouwen kan heel goed met circulaire materialen. Dat is de boodschap van Thomas Pijnenborgh. Hij is directeur van Groene Bouw Systemen & van Groenebouwmaterialen.nl, gespecialiseerd in ecologische en biobased bouwmaterialen.
Bij circulair bouwen komen materialen zo veel mogelijk uit de biologische kringloop. Die markt ontwikkelt zich heel snel, merkt Pijnenborgh. “Iedereen wil met dit soort materialen ervaring opdoen. Dat is mooi om te zien, want de bouwwereld was tot heel recent vrij conservatief. Materialen uit de technische kringloop gebruik je het liefst alleen voor bijvoorbeeld smartphones, laptops of installaties. Steenwol en PUR heb je niet nodig voor bijvoorbeeld gevels of daken en kunnen veel beter vervangen worden door houtvezel, katoen, wol, hennep en kurk.”
Door de snelle opkomst van het prefab bouwen kunnen biobased bouwmaterialen heel eenvoudig in de productieprocessen worden meegenomen. Bij deze, voor Nederland nog relatief nieuwe, manier van bouwen passen ook andere materialen. “Zo zien we bij ons dat veel prefab houtbouwers: denk aan houtskeletbouw (HSB) en aan de snelle ontwikkeling van kruislaags houtbouw (CLT), veelvuldig houtvezelisolatie toepassen.”
Geen afvalstromen
Pijnenborgh haalt veel inspiratie uit het verleden. Een eeuw geleden werd er volgens hem heel goed gebouwd. “Onder andere met hoogwaardige kalk, kwalitatief hout, hoogwaardige lijnolieverven en keramische dakpannen en tegels. Materialen werden telkens weer hergebruikt. Sinds de Tweede Wereldoorlog is de kwaliteit van onze gebouwen afgenomen, mede door het massaal gebruik van cement en synthetische materialen die voortkomen uit aardolie, mijnbouw en eindige grondstoffen. Dat leidt tot een ongezond binnenklimaat, veel afval en mensen die zich niet goed voelen in de gebouwde omgeving. Die afgelopen periode laten we dan ook graag achter ons.”
Circulaire materialen zijn herbruikbaar en geven geen afvalstromen
Biobased materialen hebben deze nadelige gevolgen niet volgens Pijnenborgh. “Biobased materialen zijn herbruikbaar en geven geen afvalstromen. Bijvoorbeeld houtvezel of hennep voor isolatie, kalkmortel of natuurverven. In de nieuwbouw zien we nu veel houtbouw, zoals kruislaags houtbouw of houtskeletbouw. Ook hybride vormen zijn heel interessant. Denk aan kalkzandsteen voor woningscheidende wanden, kanaalplaatvloeren of houtskeletbouw voor gevel en dakelementen.”
Niet ingewikkeld
Het omschakelen naar circulair bouwen is veel makkelijker dan velen denken, zegt Pijnenborgh. Materialen ontwikkelen zich heel snel, toepassingen zijn makkelijk, certificeringen worden gewaarborgd en er komen steeds meer materialen bij. “Bovendien is die omslag onvermijdelijk. Want uiteindelijk moet de hele bouwwereld toe naar biobased en circulair.”
