Directeur Marc Jansen van CBL, de organisatie voor de belangen van supermarkten en foodservicebedrijven, voorziet een steeds intensievere samenwerking tussen leveranciers, producenten én consumenten.
De huidige keten, die ervoor zorgt dat de schappen in de supermarkten tijdig en continu gevuld zijn, is jarenlang een “simpel” een-tweetje geweest tussen de supermarkten en leveranciers. Maar de hedendaagse consument en de maatschappelijke druk rondom milieu, gezondheid en welzijn van mens en dier hebben een stempel gedrukt op verschillende sectoren. Inclusief de sector voor voedselvoorzieningen.
Negatieve consequenties van de huidige voedselketen
Jansen: “De consument heeft vandaag de dag veel invloed op hetgeen wat in de schappen bij de supermarkt ligt. De 20e eeuw was de eeuw van de industrie, maar de 21e eeuw is onmiskenbaar de eeuw van de consument die mondiger en kritischer is geworden. Zeker op het gebied van duurzaamheid en welzijn.”
De hedendaagse voedselketen van bijvoorbeeld vlees en zuivel is als volgt verdeeld: 80% voor export en 20% voor binnenlandse consumptie. Daarbij wordt veevoer uit verre streken geïmporteerd zoals soja uit Brazilië. Jansen: “Tel daarbij op, dat we ook groenten en fruit importeren. Dan begrijp je dat bepaalde onderdelen uit onze voedselketen niet altijd overzichtelijk zijn en daarbij zelfs negatieve consequenties hebben.”
Nederland is een hele grote speler op de wereldmarkt op het gebied van agri en food (landbouwproducten, groenten en fruit) én staan daarom op plek twee, nà de Verenigde Staten, als grootste voedselexporteur in de wereld. Maar ook hier is er een keerzijde: (over)belasting van het milieu, de toenemende uitstoot van stikstof en het gebruik van bestrijdingsmiddelen.
Wat de consument wil
Jansen: “Zowel vanuit commercieel als maatschappelijk oogpunt zullen supermarkten er alles aan doen om de voedselketens in de toekomst steeds korter te maken. We staan daarnaast voor de opgave om de consument te voorzien van steeds betere informatie. Supermarkten zullen steeds vaker en veel directer gaan samenwerken met tuinders en boeren uit de regio die veel meer inzicht kunnen bieden over hun productieprocessen en de (streek)producten zelf. Dát spreekt de consument aan: weten hoe én waar de producten in de schappen geproduceerd zijn. De toekomst is dichtbij!”
In de toekomstige voedselketen zal de consument daarom nog veel centraler staan voor de supermarkten en hun leveranciers. Supermarkten weten wat de consumenten willen, hierdoor vervullen de supermarkten een cruciale rol als verbindende schakel tussen consumenten en leveranciers. Met laatstgenoemden maken supermarkten afspraken over de selectie van producten, maar vooral over de selectie van producenten zoals de boeren en tuinders.
Jansen: “De wensen en behoeften van de consumenten vormen het inkoopbeleid van supermarkten. Door middel van big datasystemen wordt er informatie verzameld over het koopgedrag tijdens het online shoppen en in de fysieke winkels. Welke voorkeuren en welke vraag er is beheersen de dagelijkse boodschappen!”
Deze waardevolle marktinformatie kunnen supermarkten weer gebruiken in hun samenwerking met leveranciers én producenten. Van de geleverde producten tot en met de criteria waaraan de leveranciers en producenten moeten voldoen. Jansen: “Deze strategische samenwerking zal steeds belangrijker én specifieker worden in de keten van supermarkt, leverancier, producent (inclusief supermarkten die zelf produceren) én de consument. Op die manier wordt de consument eigenlijk een co-producent, een sturende partner in de voedselketensamenwerking. Dat beschouw ik echt als een win-winsituatie voor alle betrokkenen.”
