We moeten toe naar een circulaire bio-economie om schaarser wordende grondstoffen te sparen en afscheid te kunnen nemen van fossiele brandstoffen. Dat stelt Professor Dr. Ir. Luisa Trindade.
Prof. dr. ir. Luisa Trindade
Group Leader Biobased Economy (Universiteit Wageningen)
Zij is Group Leader Biobased Economy aan de Universiteit van Wageningen en vertelt over de huidige ontwikkelingen op dit gebied. “De wereldpopulatie groeit en er is dus meer voedsel nodig om iedereen te kunnen voeden. Daarbij willen we geen fossiele grondstoffen gebruiken, maar toewerken naar een duurzaam productieproces dat efficiënter en circulair is. Circulair is een belangrijk punt, want grondstoffen worden schaarser. Een bio-economie is nodig om niet meer afhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen zoals olie.”
Plantveredeling
Trindade houdt zich bezig met plantenveredeling om tot een circulaire en bio-economie te komen. “Neem als voorbeeld een tomatenplant. We eten de tomaat en gooien de rest van de plant weg. Die komt in de reststroom afval terecht. De stengels van tomatenplanten bevatten veel cellulose en dat is een bouwsteen voor veel materialen.
Nu is het nog moeilijk om dat restafval van de plant te decompositeren, maar door zaadveredeling kan dat gemakkelijker worden. Dan wordt het restafval opeens grondstof voor bijvoorbeeld een spijkerbroek. Tomaten in kassen worden altijd omhoog geleid, door zaadveredeling kan de stengel wat slapper worden. Dat is echter geen probleem omdat de planten toch al geleid worden.
Een ander voorbeeld is mais, we gebruiken de maiskolven als veevoer, ook hier komt de rest van de plant in de reststroom terecht. Door zaadveredeling kunnen we de slecht verteerbare maisstengels beter verteerbaar maken zodat het dan wel als diervoeder geschikt is.” Trindade stelt dat dit voorheen niet werd gedaan, maar dat het nu echt nodig is om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk verloren gaat.
Een voordeel voor de boer, het milieu, de maatschappij én de circulaire economie
Efficiëntie
Dat plantenveredeling steeds meer wordt toegepast, is logisch stelt Trindade. “Er is meer voedsel nodig én we moeten zuinig omspringen met beschikbare grondstoffen. Het gaat niet alleen om hogere opbrengsten, maar vooral om volledig gebruik te maken van de plant. Dat heeft nog meer voordelen; een boer kon eerst alleen zijn tomaten verkopen. Maar wanneer de rest van de plant ook geld waard is, heeft hij extra inkomsten. Een voordeel voor de boer, het milieu, de maatschappij én de circulaire economie.”
Trindade merkt op dat de ontwikkeling van ‘nieuwe’ of ‘aangepaste’ planten zorgt voor nieuwe oogsten waarbij er niets meer verloren gaat. “Het staat nog in de kinderschoenen, maar voor mij als wetenschapper kan het nooit snel genoeg gaan omdat het nódig is.”
“Nederland is wereldwijd de grootste producent van aardappelzetmeel. Bij dit proces is er veel restafval dat nuttige componenten bevat zoals vezel en eiwit. Aardappel produceert slechts 2-3 procent eiwit, maar door het grote volume is er meer eiwit per hectare te winnen dan bij de teelt van soja. Wat eerst afval was, is nu een winstgevend product. Het zijn niet altijd de meest voor de hand liggende oplossingen om tot een circulaire economie te komen.”
Resistentie
“De veredeling van planten gebruiken we vaak om deze resistent te maken tegen ziektes. Dat is significant duurzamer dan het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Conventionele methodes duren lang en vaak wordt een bacterie of schimmel dan toch weer resistent waardoor bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Genetische modificatie gaat veel sneller en werkt beter. Natuurlijk moet de veiligheid goed gecontroleerd worden, maar de huidige angst voor genetische modificatie is niet gebaseerd op gezondheid of veiligheid. In Europa zijn de richtlijnen hiervoor veel strenger dan in Amerika en Canada en daarom beginnen veel Europese bedrijven er niet aan.”
Alternatief
“De uitdaging waar we voor staan, is een biologisch alternatief bedenken voor verdwijnende grondstoffen en fossiele brandstoffen. Plantenveredeling moet meer gebruikt worden voor mens, natuur en milieu. Dat zorgt voor betere gewassen waarvan het restproduct grondstoffen levert en voor de ontwikkeling van nieuwe brandstoffen. Het is belangrijk om op tijd te beginnen, want het zijn processen die jaren duren. We moeten nu de gewassen ontwikkelen die we over twintig jaar willen hebben.”
Meer lezen over Future of Food?
In onze campagne Future of Food gaan we verder in op de ontwikkelingen en trends in de agri- en foodsector. Lees verder over het thema in een van deze artikelen.
